Οι ηγέτες των χωρών μελών του ΝΑΤΟ συναντώνται σήμερα (11.07.2023) για μια κρίσιμη σύνοδο στη Λιθουανία με στόχο να στείλουν ένα μήνυμα υποστήριξης στην Ουκρανία, η οποία συνεχίζει τη δύσκολη αντεπίθεσή της εναντίον της Ρωσίας και αναμένει δεσμεύσεις για τη μελλοντική εισδοχή της στη Συμμαχία.
Μία ημέρα πριν την έναρξη της συνόδου ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τελικά δέχθηκε να άρει το βέτο του για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, έπειτα από περισσότερο από έναν χρόνο που η Άγκυρα μπλόκαρε την εισδοχή της Στοκχόλμης.
«Η προσχώρηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ως το 32ο μέλος της συμμαχίας μας είναι πολύ ευχάριστα νέα», υπογραμμίζει σε ανάρτησή του στο twitter ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. «Αυτό το γεγονός μας κάνει ασφαλέστερους και ισχυρότερους. Ανυπομονώ για την ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας», τονίζει.
Η σύνοδος κορυφής των 31 ηγετών των χωρών μελών του ΝΑΤΟ διεξάγεται σήμερα και αύριο Τετάρτη στο Βίλνιους, περίπου 35 χιλιόμετρα από τη Λευκορωσία, σύμμαχο της Μόσχας, και κοντά στον ρωσικό θύλακα Καλίνινγκραντ, υπό την προστασία Rafale που έχει αναπτύξει η Γαλλία και αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot από τη Γερμανία.
«Η Ουκρανία αξίζει να είναι μέλος της Συμμαχίας»
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που αναμένεται να παραστεί στη σύνοδο, ζήτησε «ένα ξεκάθαρο μήνυμα» από τους Δυτικούς για τις προοπτικές ένταξης της χώρας του στο ΝΑΤΟ.
«Η Ουκρανία αξίζει να είναι μέλος της Συμμαχίας. Αλλά όχι τώρα, διότι τώρα έχουμε πόλεμο, αλλά χρειαζόμαστε ένα ξεκάθαρο μήνυμα και αυτό το μήνυμα είναι απαραίτητο από τώρα», υπογράμμισε σε ανάρτησή του στο Telegram.
Όλες οι χώρες μέλη αναγνωρίζουν ότι η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν μπορεί να γίνει όσο διαρκεί ο πόλεμος. Οι διαφωνίες μεταξύ των μελών αφορούν τον τρόπο με τον οποίο θα διατυπωθεί η δέσμευση της Συμμαχίας προς την Ουκρανία: Το Κίεβο «έχει θέση» στη Συμμαχία; Το Κίεβο πρέπει να έχει «έναν δρόμο» προς την ένταξη όταν «πληρούνται οι όροι;».
Εδώ και εβδομάδες διπλωμάτες αναζητούν την καλύτερη διατύπωση που θα ικανοποιεί τους πάντες.
Από την πλευρά του το Κρεμλίνο προειδοποίησε το ΝΑΤΟ για τις «πολύ αρνητικές» επιπτώσεις της ένταξης της Ουκρανίας για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
«Ξεκάθαρο οδικό χάρτη»
Στο μεταξύ το Κίεβο εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόθεση του ΝΑΤΟ να άρει την απαίτησή του να ακολουθήσει η Ουκρανία το Σχέδιο Δράσης Μέλους, μια διαδικασία που συνήθως απαιτείται για την εισδοχή μιας χώρας στη Συμμαχία και η οποία προβλέπει σειρά μεταρρυθμίσεων.
«Όμως η Ουκρανία πρέπει να κάνει άλλες μεταρρυθμίσεις προτού ενταχθεί στο ΝΑΤΟ», υπογράμμισε Δυτικός αξιωματούχος που ζήτησε να διατηρηθεί η ανωνυμία του.
Παράλληλα ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν εμφανίζεται ακόμη επιφυλακτικός αναφορικά με τις δεσμεύσεις για την ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία.
«Η διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ παίρνει χρόνο», δήλωσε στο CNN προτού αναχωρήσει για την Ευρώπη.
Ο Μπάιντεν αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να υπάρξει με την Ουκρανία συμφωνία αντίστοιχη με αυτή των ΗΠΑ με το Ισραήλ, το οποίο λαμβάνει κάθε χρόνο στρατιωτική βοήθεια αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Ουάσινγκτον.
Οι δεσμεύσεις παράδοσης όπλων μακροπρόθεσμα θα συζητηθούν μεταξύ των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι δεσμεύεις αυτές θα διατυπωθούν εκτός πλαισίου ΝΑΤΟ.
Ο Ίαν Μπρεζίνσκι, του Atlantic Council με έδρα την Ουάσινγκτον, εξέφρασε την απογοήτευσή του για τις επιφυλάξεις του Λευκού Οίκους να προσφέρει στο Κίεβο «μια πρόσκληση και έναν ξεκάθαρο οδικό χάρτη» προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
«Η απόφαση αυτή είναι ζωτικής σημασίας για την αναπτέρωση του ηθικού των Ουκρανών σε μια αποφασιστική στιγμή του πολέμου και για να πείσει τη Μόσχα ότι οι ηγεμονικές φιλοδοξίες της θα αποτύχουν», εκτίμησε.
«Δεν είναι μόνο προς το συμφέρον της Ουκρανίας, αλλά και προς το στρατηγικό όφελος της διατλαντικής κοινότητας», πρόσθεσε.
Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να συμφωνήσουν να άρουν την υποχρέωση η Ουκρανία να ακολουθήσει το Ενταξιακό Σχέδιο Δράσης (MAP) προκειμένου να γίνει μέλος της Συμμαχίας στο μέλλον, εκτίμησε επίσης σήμερα με τη σειρά του ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.
Το πρόγραμμα του Πρωθυπουργού
Σύμφωνα με το πρόγραμμα, την Τρίτη, ο Πρωθυπουργός θα έχει διμερείς συναντήσεις με τον Πρωθυπουργό της Αλβανίας, Edi Rama και τον Πρόεδρο του Μαυροβουνίου, Jakov Milatović.
Το βράδυ της Τρίτης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παρακαθήσει σε δείπνο που θα παραθέσει ο Πρόεδρος της Λιθουανίας, Gitanas Nausėda, στους ηγέτες των κρατών μελών του ΝΑΤΟ, στο Προεδρικό Μέγαρο.
Την Τετάρτη, ο Πρωθυπουργός θα έχει διμερείς συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Γαλλίας, Emmanuel Macron, τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdoğan, τον Καγκελάριο της Γερμανίας, Olaf Scholz και τον Πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, Dimitar Kovačevski.
Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου, όπως ενημερώνουν κυβερνητικές πηγές.
Τετ-α-τετ Μητσοτάκη με Ερντογάν
Μπορεί οι συναντήσεις του Πρωθυπουργού με τους ηγέτες των υπολοίπων χωρών να είναι πολύ σημαντικές, αλλά τα βλέμματα είναι στραμμένα στην αυριανή συνάντηση με τον Ερντογάν.
Σχετικά με τα θέματα που θα συζητηθούν και τις «κόκκινες γραμμές» της Ελλάδας, μίλησε στην ΕΡΤ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Μαρινάκης και τόνισε: «Εμείς δεν έχουμε καμία διάθεση προφανώς υποχώρησης στις κόκκινες γραμμές. Έχουμε επαναλάβει σε όλους τους τόνους ότι ένα είναι το θέμα το οποίο μια είναι διαφορά την οποία έχουμε να λύσουμε από την Τουρκία στο πεδίο του διεθνούς δικαίου, ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Από εκεί και πέρα όμως θεωρούμε ότι οι εντάσεις – και ελπίζω αυτό να το δει στην πράξη και να συμφωνήσει και η άλλη πλευρά – δεν οδηγούν και δεν οδήγησαν πουθενά».