Ελληνική «ασπίδα» για την αναχαίτιση των απειλών από αέρος, με ισραηλινή τεχνογνωσία, θέλουν να αναπτύξουν οι Ενοπλες Δυνάμεις. Στα 2 δισ. ευρώ υπολογίζεται το κόστος του συστήματος που θα κατασκευαστεί μέσα σε τρία χρόνια. Το σχετικό νομοσχέδιο κατατίθεται εντός Οκτωβρίου. Προβλέπονται τέσσερα επίπεδα προστασίας, με τεχνολογίες κατά των drones, των πυραυλικών και των αεροπορικών επιθέσεων, αλλά και η δημιουργία «πρώτης γραμμής άμυνας» στα νησιά του Αιγαίου. Το βάρος θα δοθεί στην εξέλιξη του συστήματος «Κένταυρος», με το οποίο ήδη έχουν εξοπλιστεί οι ελληνικές φρεγάτες που επιχείρησαν στην Ερυθρά Θάλασσα
Εντός Οκτωβρίου ο υπουργός Εθνικής Aμυνας, Νίκος Δένδιας, θα φέρει στη Βουλή για έγκριση το σχέδιο εξέλιξης, κατασκευής και ανάπτυξης του σιδερένιου θόλου που θα θωρακίσει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας, σε γη, θάλασσα και αέρα. Παράλληλα, θα μετατρέψει τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου σε απόρθητα φρούρια, εγκαθιστώντας συστοιχίες πυραύλων.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο σύστημα θωράκισης της χώρας, η κατασκευή του οποίου θα ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια, οπότε και αναμένεται να έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία, με το κόστος του να φτάνει περίπου τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή καθιστούν επιτακτική την ανάγκη ολικής αναβάθμισης της αντιαεροπορικής «ασπίδας» της χώρας, καθώς οι αναδυόμενες τεχνολογίες προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα στον επιτιθέμενο. Για παράδειγμα τα drones, τα UAV’s αλλά και τα περιφερόμενα πυρομαχικά (loitering munitions), τα θαλάσσια drones αυτοκτονίας αλλά και οι βαλλιστικοί πύραυλοι είναι μόνο μερικές από τις πιθανές απειλές που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι Eνοπλες Δυνάμεις, σε περίπτωση κρίσης. Αλλωστε, τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή αποδεικνύουν ότι με σχετικά φθηνά drones ο επιτιθέμενος μπορεί να προκαλέσει επιχειρήσεις κορεσμού της αντίπαλης άμυνας.
«Κένταυρος»
Αιχμή του δόρατος είναι το σύστημα «Κένταυρος», που ήδη χρησιμοποιείται από το Πολεμικό Ναυτικό. Χάρη σε αυτό το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου η φρεγάτα «ΨΑΡΑ», στην οποία εγκαταστάθηκε αρχικά (και τώρα στη φρεγάτα «ΣΠΕΤΣΑΙ»), αντιμετώπισε επιτυχώς στην Ερυθρά Θάλασσα τις επιθέσεις των Χούθι με drones, προχωρώντας ακόμη και σε κατάρριψή τους. Ο «Κένταυρος» έχει αναπτυχθεί και κατασκευαστεί από την ΕΑΒ και, μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες της «R», έχει δοκιμαστεί σε ανύποπτο χρόνο στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο, ανιχνεύοντας πτήσεις τουρκικών drones.
Στα σχέδια του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, βάσει των εισηγήσεων από το ΓΕΕΘΑ και το ΓΕΝ, προβλέπεται, σε πρώτη φάση, η εγκατάσταση του συστήματος «Κένταυρος» σε όλες τις φρεγάτες κλάσης ΜΕΚΟ, ενώ υπάρχει ήδη σχεδιασμός και για πιο εκτεταμένη έκδοσή του, με την εγκατάστασή του σε νησιά. Ηδη έχουν δεσμευτεί 166 εκατ. ευρώ για ερευνητικά προγράμματα του Ελληνικουύ Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ), το οποίο αναπτύσει και anti-drone τεχνολογία.
Σαφώς και η Ελλάδα δεν εφηύρε μόνη της την τεχνολογία από το μηδέν, αλλά ζήτησε και έλαβε πολύτιμη βοήθεια από το Ισραήλ, το οποίο έχει πολύ μεγάλη εμπειρία επί του πεδίου. Οι Ισραηλινοί έχουν ήδη παραχωρήσει συστήματα και τεχνογνωσία, τα οποία δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά το «θερμό» 2022, όταν οι παραβιάσεις και οι υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών στο Αιγαίο ξεπέρασαν κάθε ιστορικό προηγούμενο. Το σχέδιο ανάπτυξης του σιδερένιου θόλου περιλαμβάνει την πλήρη εκμετάλλευση της πολυνησίας του Αιγαίου, δημιουργώντας ένα πυκνό δίκτυο παρακολούθησης ή ακόμα και εξουδετέρωσης εναέριων και θαλάσσιων απειλών, αλλά και ανταπόδοσης χτυπημάτων με βαθιά πλήγματα στο έδαφος του αντιπάλου.
Το ζητούμενο για τις Ενοπλες Δυνάμεις, βάσει της νέας φιλοσοφίας επί της οποίας αναπτύσσεται και ο θόλος, είναι να απεμπλακούν από επιχειρήσεις προστασίας νήσων οι μεγάλες μονάδες επιφάνειας και τα υποβρύχια του Πολεμικού Ναυτικού, επικεντρώνοντας στην ανοιχτή θάλασσα της Μεσογείου, όπου φαίνεται να είναι το επόμενο μεγάλο ενδιαφέρον της πολιτικής που ακολουθεί η Αθήνα.
Ο θόλος θα αναπτύσσεται σε τέσσερα επίπεδα. Μάλιστα, όπως έχει υποστηρίξει ο ίδιος ο Ν. Δένδιας, ο ελληνικός θόλος θα είναι το πιο εξελιγμένο σύστημα αεράμυνας στον κόσμο, επισημαίνοντας ότι «τέσσερα επίπεδα anti-drone δεν υπάρχουν σε πολλές χώρες στον κόσμο». Ο θόλος, που βρίσκεται σε σταδιακή υλοποίηση, έχει σχεδιαστεί να αντιμετωπίζει διαφορετικής φύσεως απειλές. Τα τρία πρώτα επίπεδα από τα τέσσερα θα αφορούν την «ασπίδα» κατά των drones και τα συστήματα αντιμετώπισης των πυραυλικών και των αεροπορικών επιθέσεων. Ετσι, ο ελληνικός θόλος θα χαρακτηρίζεται από anti-drone, anti-aircraft και αντι-missile τεχνολογίες. Παράλληλα, όμως, προωθείται και η δημιουργία ενός πυκνού δικτύου πυραυλικών συστοιχιών, το οποίο θα λειτουργεί ως πρώτη γραμμή άμυνας στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, καθιστώντας τα απόρθητα φρούρια.
Ο σχεδιασμός αφορά και την αξιοποίηση των υπαρχόντων αμυντικών συστημάτων, όπως τα αντιαεροπορικά Patriot, S-300, TOR-M1, Hawks κ.ά. Ωστόσο, οι υποδομές και τα συστήματα που έχει ήδη η Ελλάδα θα αποτελούν μόνο το 25% του νέου συστήματος αεράμυνάς της. Συνεπώς, πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό και καινοτόμο μοντέλο, βάσει όσων έχουν γίνει γνωστά.
Βεβαίως, τα υπάρχοντα αντιαεροπορικά συστήματα έχουν σημαντικό ρόλο, όμως, έχει προβλεφθεί και η ανάπτυξη ακόμη περισσότερων αντιαεροπορικών συστοιχιών που θα μπορούν να αντιμετωπίζουν κάθε απειλή, προχωρώντας σε εντοπισμό και κατάρριψη μαχητικών αεροσκαφών, πριν αυτά βρεθούν εντός εμβέλειας πλήγματος. Στόχος είναι η Πολεμική Αεροπορία να διατηρεί ακέραιο το πλεονέκτημα που έχει αποκτήσει με τα μαχητικά 4,5 γενιάς F-16 Viper και Rafale (και τα επόμενα χρόνια με τα F-35) χωρίς να χρειάζεται να απασχολεί δυνάμεις στον τομέα της αναχαίτισης, επικεντρώνοντας σε επιχειρήσεις πληγμάτων στρατηγικών στόχων του αντιπάλου.