Στην ομιλία του στη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας καταδίκασε απερίφραστα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ζήτησε να αξιολογηθούν οι τυχόν νέες συνθήκες στην περιοχή με το ρόλο της Τουρκίας, με σαφή κόκκινη γραμμή απέναντι στον αναθεωρητισμό της Άγκυρας, ενώ επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη να υπάρξουν αποφασιστικές κυβερνητικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επέκρινε δε τον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι «έφερε την ενεργειακή κρίση πολύ πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία» και τον κάλεσε να βάλει τέρμα στις υπέρογκες αυξήσεις των τιμολογίων της ΔΕΗ. Ο κ. Τσίπρας κατέθεσε σειρά προτάσεων για τις δράσεις σε όλα τα επίπεδο, που γίνονται επίκαιρα με την Ουκρανική κρίση.
Ολόκληρη η τοποθέτησή του στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ έχει ως εξής:
«Εχθές ξυπνήσαμε σε έναν διαφορετικό κόσμο.
Η απόφαση της Ρωσίας για πολεμική εισβολή στην Ουκρανία, η κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, γεννούν εξελίξεις εξαιρετικά ανησυχητικές, με σοβαρότατες παγκόσμιες επιπτώσεις.
Πρώτα από όλα διαμορφώνεται ένας σφοδρός οικονομικός πόλεμος ανάμεσα στην Ρωσία και τη Δύση. Γεγονός που θα επιδεινώσει την ήδη γενικευμένη ενεργειακή κρίση και συνεπακόλουθα τη κρίσης ακρίβειας σε όλα τα καταναλωτικά προϊόντα.
Είμαι πολύ ανήσυχος για τους κινδύνους που εγκυμονούν για τη χώρα σε ένα ευρύτερο περιβάλλον αστάθειας.
Πρώτα από όλα, για την ενεργειακή επάρκεια και την κρίση ακρίβειας.
Νομίζω ότι η τελευταία εξέλιξη θα επιδεινώσει την ήδη σφοδρή κρίση στην οποία έχουμε βρεθεί με ευθύνη Μητσοτάκη, πριν πυκνώσουν τα πολεμικά σύννεφα στην Ουκρανία.
Ο πληθωρισμός το Γενάρη σκαρφάλωσε στο 6,2%, με τρομακτική αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου, ρεκόρ στην τιμή των καυσίμων, τους λογαριασμούς ρεύματος αλλά και αύξηση περίπου 20% στα προϊόντα βασικής κατανάλωσης.
Μετά και τις εξελίξεις στην Ουκρανία δε θα έχουμε απλά κρίση ακρίβειας αλλά ουσιαστική αδυναμία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, να ανταπεξέλθουν, εάν δεν υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις.
Και σοβαρότατο κίνδυνο ενεργειακής ασφάλειας και επάρκειας.
Εδώ οφείλουμε να επισημάνουμε πέρα από τις ευρύτερες αδυναμίες της ΕΕ, και τα πολύ μεγάλα λάθη που έχει κάνει ήδη η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η εσπευσμένη, χωρίς σχέδιο, βίαιη απολιγνιτοποίηση, η δέσμευση μέσα από δάνεια με πράσινη ρήτρα του ενεργειακού μας μείγματος ακόμα περισσότερο από το φυσικό αέριο, η αδυναμία ουσιαστικής διαπραγμάτευσης με τη ρωσική πλευρά για φθηνότερες τιμές στο αέριο (στην Ελλάδα η ΔΕΠΑ ήδη πληρώνει 30% ακριβότερα από τη γειτονική Βουλγαρία το ρωσικό αέριο), με δεδομένο ότι οι δυνατότητες για φθηνότερο αέριο σε σχέση με τις ποσότητες που χρειαζόμαστε είναι περιορισμένες (αζέρικο αέριο και από το LNG στη Ρεβυθούσα), η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ και των ηλεκτρικών δικτύων.
Όλες αυτές οι επιλογές έφεραν τη κρίση πολύ νωρίτερα από το πόλεμο στην Ουκρανία. Και τώρα, προφανώς, η κρίση αυτή θα επιδεινωθεί.
Απέναντι στον Πόλεμο
Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, οφείλει να κρατήσει μία στάση αρχών, απέναντι στον πόλεμο, απέναντι στη λογική της επιβολής της ισχύος και της βίας. Ταυτόχρονα όμως, πρέπει να κρατήσουμε και στάση αρχών σε σχέση με την αντίληψη που έχουμε για το ρόλο της Ελλάδας στην περιοχή μας.
Να εξηγήσουμε με θάρρος στον κόσμο, ότι ακριβώς επειδή οι εξελίξεις είναι αυτές που είναι, η χώρα δεν μπορεί να έχει ως δόγμα εξωτερικής πολιτικής το «προκεχωρημένο φυλάκιο» της Δύσης προς την Ανατολή, όπως είπε ο κος Μητσοτάκης. Αλλά πρέπει, ιδιαίτερα τώρα, να παραμείνει και να ενισχύσει το δόγμα της «γέφυρας» ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, του «πυλώνα σταθερότητας» στην περιοχή.
Και αυτό το δόγμα απαιτεί μία ενεργητική και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, που θα δίνει το βάρος στη διπλωματία. Δεν αγνοούμε την ανάγκη της επαρκούς άμυνας και των αναγκαίων εξοπλισμών, αλλά δεν μπορεί η στρατηγική της χώρας να είναι μόνο εξοπλισμοί και όχι διπλωματία, μόνο εξοπλισμοί και όχι διάλογος, όχι αξιοποίηση του Διεθνούς Δικαίου για την επίλυση των διαφορών μας στα πεδία που αυτό ορίζει.
Μία τέτοια στάση αρχής, όσο περνάει ο καιρός και όσο θα διαφαίνονται τα αδιέξοδα των πολεμικών συγκρούσεων, μπορεί να γίνεται πιο ισχυρή και να κερδίζει μέσα στην ελληνική κοινωνία.
Και μία στάση αρχών απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις, οφείλει να κρατήσει και η χώρα: Να καταδικάσει τις πολεμικές επεμβάσεις, να υποστηρίξει το διεθνές δίκαιο και να τηρήσει βέβαια τις δεσμεύσεις της ως χώρα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, αλλά ως μία χώρα με διακριτή ταυτότητα, που παλεύει για την ειρήνη και τη διπλωματία.
Κόκκινες γραμμές απέναντι στην Τουρκία
Μην παραβλέψουμε ότι η Τουρκία από τις εξελίξεις αυτές ενδεχομένως θα βγει ενισχυμένη. Ο Ερντογάν έχει βρει μία ευκαιρία μέσα από αυτή την κρίση να δείξει στις ΗΠΑ πόσο χρήσιμος τους είναι. Συνεπώς, όσοι πίστευαν ότι η Τουρκία απομονώνεται και η ελληνική θωράκιση και οι συμμαχίες μας με άλλες χώρες στη περιοχή, από μόνες τους θα καταφέρουν να την περιορίσουν, όσοι πίστευαν ότι η λογική της αναβλητικής διπλωματίας μπορεί να μας δώσει κάποιο όφελος, νομίζω ότι δεν δικαιώνονται.
Η θέση μας απέναντι στην Τουρκία, λοιπόν, πρέπει να είναι σαφής.
Σαφείς κόκκινες γραμμές, υπεράσπιση του Διεθνούς Δικαίου, απόρριψη της ρητορικής του αναθεωρητισμού των Διεθνών Συνθηκών αλλά ταυτόχρονα και διάλογος και διπλωματία και αναζήτηση δυνατοτήτων συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδίως όταν βρισκόμαστε σε μία συγκυρία παγκόσμιας αστάθειας.
Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ
Ανακεφαλαιώνω, λοιπόν, τα βασικά σημεία της εισήγησής μου για τις θέσεις μας:
- Πρώτον, απερίφραστη καταδίκη της Ρωσικής εισβολής, της παραβίασης του διεθνούς δικαίου, και των πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία.
- Δεύτερον, να υπογραμμίζουμε την ανάγκη η ΕΕ να ανακτήσει το ρόλο της στις γεωπολιτικές εξελίξεις, να επιδιώξει την ειρηνική επίλυση των διαφορών και να προασπιστεί το Διεθνές Δίκαιο. Να αξιοποιήσει όλα τα διπλωματικά μέσα που έχει για να τερματιστούν οι πολεμικές επιχειρήσεις, να αποχωρήσουν οι στρατιωτικές δυνάμεις από τις περιοχές που έχει καταλάβει για να επανέλθουμε στο δρόμο της ειρήνης και της διπλωματίας.
- Τρίτον, μην ξεχνάμε ότι έχουμε μία πολύ σημαντική ελληνική κοινότητα στην περιοχή. Να υπογραμμίζουμε διαρκώς την ανάγκη για ενεργή στήριξη της κοινότητας της Ουκρανίας και να αναλάβει πρωτοβουλίες και η κυβέρνηση.
- Τέταρτον, η Ελλάδα να ενεργήσει ως ευρωπαϊκός πυλώνας ειρήνης και σταθερότητας, στηρίζοντας ενεργά την επιστροφή στην διπλωματική οδό. Που σημαίνει καμία συμμετοχή ελληνικών ενόπλων δυνάμεων σε πολεμικές επιχειρήσεις.
- Και τέλος, πέμπτον, η κυβέρνηση Μητσοτάκη να αναλάβει την ευθύνη της για την αποκατάσταση της ενεργειακής ασφάλειας και επάρκειας, να σταματήσει να πολλαπλασιάζει τη κρίση με τις καταστροφικές του επιλογές στην ενέργεια, να βάλει τέλος στις υπέρογκες αυξήσεις στα τιμολόγια νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Στο θέμα αυτό, πέραν της δέσμευσής μας να επαναφέρουμε το «Δ» στη ΔΕΗ, δηλαδή να αποκαταστήσουμε τη λειτουργία της ΔΕΗ με στόχο τη κοινή ωφέλεια και τη προστασία των καταναλωτών, να επαναφέρουμε στο δημόσιο διάλογο και ριζοσπαστικές λύσεις. Γιατί σε συνθήκες σαν τις σημερινές, οι ριζοσπαστικές λύσεις είναι οι ρεαλιστικές λύσεις.
Ένα παράδειγμα θα πω μόνο. Η κυβέρνηση του Μακρόν στη Γαλλία, που κανείς δεν μπορεί να την χαρακτηρίσει ως σοσιαλιστική κυβέρνηση, έχει επιλέξει, έχοντας βέβαια την πλειοψηφία στην γαλλική Δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού, να βάλει ένα πλαφόν 4% και από εκεί και πάνω να παγώσει κάθε αύξηση στα τιμολόγια.
Κι έχει επιλέξει επίσης με επιστολή της προς την Κομισιόν, η οποία έγινε αποδεκτή, να άρει προσωρινά την λειτουργία του χρηματιστηρίου ενέργειας για όσο διαρκεί η κρίση.
Άρα δεν υπάρχει χρηματιστήριο ενέργειας και πιθανότητα αισχροκέρδειας πάνω στις ήδη αυξημένες τιμές και αυτό που υπάρχει είναι μια δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού η οποία έχει βάλει πλαφόν στις αυξήσεις».