Ένας χρόνος από την εγκληματική μαζική δολοφονία στα Τέμπη. Ένας χρόνος και όπως όλα
δείχνουν οι βασικοί υπεύθυνοι θα την σκαπουλάρουν κρυπτόμενοι πίσω από ασυλίες και σάπιους
κρατικούς μηχανισμούς. Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στην Ελλάδα σε ολόκληρο τον κόσμο ο
σιδηρόδρομος εκτός από υπερσύγχρονο μεταφορικό μέσο είναι και ένα τεράστιο τουριστικό
εργαλείο με τεράστιες προοπτικές.
Ο σιδηροδρομικός τουρισμός είναι μία πολλά υποσχόμενη μορφή εξειδικευμένου θεματικού
τουρισμού, η οποία εξελίσσεται ραγδαία όχι μόνο στα υπερσύγχρονα σιδηροδρομικά δίκτυα του
αναπτυγμένου κόσμου, αλλά και σε χώρες του αναπτυσσόμενου ή “τρίτου κόσμου” όπου υπάρχει
δίκτυο συνήθως κατασκευασμένο στα χρόνια της αποικιοκρατίας.
Ειδικά των 21ο αιώνα οι θιασώτες αυτού του είδος θεματικού τουρισμού αυξάνονται ραγδαία σε
παγκόσμιο επίπεδο. Δυστυχώς η Ελλάδα με εξαίρεση των “Οδοντωτό” στα Καλάβρυτα και τον
“Μουτζούρη” στο Πήλιο δεν έχει να επιδείξει τίποτα περισσότερο.
Ενώ υπάρχει ένα εκτενέστατο σιδηροδρομικό δίκτυο το οποίο διέρχεται πανέμορφων τοπίων και
διαδρομών, που μάλιστα είναι και αναβαθμισμένο στο μεγαλύτερο τμήμα του τουλάχιστον ως προς
τις ράγες, παρόλα αυτά παραμένει όχι απλά εκτός τουριστικής εκμετάλλευσης, αλλά σε πολλά
σημεία και εκτός λειτουργίας!! Ειδικότερα το πανέμορφο δίκτυο της Πελοποννήσου με εξαίρεση τη
νέα γραμμή Αθηνών – Πατρών του προαστιακού, έχει περιπέσει σε ολοκληρωτική απαξίωση.
Ένα εκτενές δίκτυο που για πάνω από 100 χρόνια εξυπηρετούσε την Πελοπόννησο, εδώ και 20
περίπου χρόνια αραχνιάζει. Αλλά και όπου λειτουργεί το σιδηροδρομικό δίκτυο, κυρίως στην
Κεντρική -Βόρεια Ελλάδα ,λειτουργεί μόνο ως μεταφορικό μέσο και όχι για σιδηροδρομικό
τουρισμό.
Τι είναι όμως ο σιδηροδρομικός τουρισμός και πώς μπορεί να προσφέρει στην Ελλάδα; Ο Σ.
τουρισμός προϋποθέτει συγκεκριμένου τύπου αμαξοστοιχίες, οι οποίες διαθέτουν κλινάμαξες με
όλες τις ανέσεις- ξεχωριστό wc για κάθε καμπίνα, πολυτελές εστιατόριο το οποίο να μπορεί να
εξυπηρετήσει ταυτόχρονα όλους τους επιβάτες, bar κλπ.
Οι εν λόγω αμαξοστοιχίες δεν έχουν σχέση με τα τρένα της γραμμής, κινούνται ανεξάρτητα,
σταθμεύουν, διανυκτερεύουν σε συγκεκριμένους σιδηροδρομικούς σταθμούς πόλεων ή χωριών ή
ακόμα και σε μέρη που δεν υπάρχει οδική πρόσβαση. Δίνουν τη δυνατότητα στους επιβάτες τους
να ξεναγηθούν με έναν ιδιαίτερο τρόπο, να περιηγηθούν σε μέρη απροσπέλαστα πλην τρένου κλπ.
Η μεγαλύτερη χαρά των φίλων του τρένου είναι ότι τα περισσότερα δρώμενα συμβαίνουν “καθ΄
οδόν”. Οι εξορμήσεις αυτού του τύπου μπορεί να είναι ολιγόωρες, πχ “Οδοντωτός”, “Μουτζούρης”,
ημερήσιες ή πολυήμερες (ελ τρανσκανταμπρικο, υπερσιβηρικός).
Η Ελλάδα όπως προανέφερα έχει αφήσει ανεκμετάλλευτη μέχρι στιγμής αυτή τη μορφή ποιοτικού
τουρισμού, η οποία απευθύνεται κυρίως σε “βαριά πορτοφόλια”. Τα οφέλη είναι πολλά. Για την
εθνική οικονομία, για τους επιχειρηματίες και τους επενδυτές, για τις τοπικές κοινωνίες και
οικονομίες, για τους προμηθευτές, τους εργαζόμενους.
Το “ανενεργό” δίκτυο της Πελοποννήσου θα ήταν μία πολύ καλή αρχή εφαρμογής του
σιδηροδρομικού τουρισμού. Οι ταξιδιώτες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν σιδηροδρομική
κρουαζιέρα σε προορισμούς όπως το Ναύπλιο, Τρίπολη, Σπάρτη, Καλαμάτα, Κυπαρισσία, Πύργος,
Άργος, Λουτράκι, Κόρινθος, Πάτρα, καθώς και σε πάμπολους πανέμορφους ενδιάμεσους
προορισμούς. Να διανύσουν λίμνες, ποτάμια, φαράγγια, δάση να δουν ιστορικούς τόπους
Δερβενάκια, Βαλτέτσι κλπ, και όλα αυτά απολαμβάνοντας την πολυτέλεια του τρένου.
Οργανωμένα πακέτα σιδηροδρομικών διακοπών, με πολλές επιλογές για να ικανοποιήσουν όλα τα
γούστα και βαλάντια θα είναι προς διάθεση των ενδιαφερομένων. π.χ θα μπορούσε να υπάρχει
διήμερη εκδρομή στον κοσμοπολίτικο Ναύπλιο. Αφετηρία από Αθήνα και μέσω της παλαιάς
σιδηροδρομικής γραμμής που διέρχεται από το Θριάσιο Πεδίο, Μέγαρα, την απίστευτη διαδρομή
της κακιά Σκάλας, να κάνει μία πρώτη στάση στο Άργος για επίσκεψη στον αρχαιολογικό του χώρο.
‘Έπειτα να συνεχίσει προς Ναύπλιο. Διανυκτέρευση και την επόμενη μέρα επιστροφή με στάση στις
Μυκήνες για επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο, φαγητό στο ύψος της Κακιάς Σκάλας και
αποβίβαση στην Αθήνα. Άλλη εναλλακτική θα μπορούσε να είναι ένα πολυήμερο τουρ της
Πελοποννήσου με επιλεγμένες διανυκτερεύσεις σε δημοφιλές προορισμούς πχ Καλαμάτα,
Κυπαρισσία, Λουτράκι, Λουτρά Καϊάφα, Τρίπολη, Καλάβρυτα και λοιπά.
Στην Αττική η γραμμή που κατέληγε στο Λαύριο μπορεί να εκμεταλλευτεί αντιστοίχως. Για
μονοήμερες εκδρομές στους αμπελώνες και τα οινοποιεία των Μεσογείων και επίσκεψη στο
“αναδυόμενο” Λαύριο. Το δίκτυο της Στερεάς Ελλάδος και της Θεσσαλίας με τη σειρά του
ενδείκνυται για διαφορετικά πακέτα εκδρομών, πχ ταξίδι με αφετηρία την Αθήνα, στάση στον
Παρνασσό (εναλλακτικά σε Κιούρκα, Αμφίκλεια ή Αγόριανη και κατάληξη στον μαγευτικό Βόλο,
επίσκεψη στο Πήλιο μέσω του “Μουτζούρη” διανυκτέρευση και την επόμενη μέρα επιστροφή με
διανυκτέρευση σε κάποιο από τα πάμπολα μοναδικά σημεία της διαδρομής.
Άλλη εναλλακτική θα μπορούσε να καταστεί στην κοσμοπολίτικη Καλαμάτα και τα Μετέωρα ή την
Κοιλάδα των Τεμπών. Το δίκτυο της Βορείου Ελλάδος επίσης έχει πολλές γοητευτικές διαδρομές, οι
οποίες θα μπορούσαν να έχουν αφετηρία είτε από την Αθήνα είτε από τη Θεσσαλονίκη και να
καταλήγουν στην ξεχωριστής ομορφιάς Φλώρινα, με διάφορους ενδιάμεσους σταθμούς, ή στον
ακριτικό Έβρο μέσω της απίστευτης διαδρομής του Νέστου ποταμού.
Στις ενδεικτικές διαδρομές που ανέφερα μπορούν να προστεθούν ή να διαμορφωθούν πολλές
άλλες. Ο ΟΣΕ διαθέτει πολλές παροπλισμένες αμαξοστοιχίες, οι οποίες είναι ιδανικές για
μετασκευή προκειμένου να πληρούν τις προδιαγραφές και απαιτήσεις του σιδηροδρομικού
τουριστικού κοινού.
Ο φορέας που θα είναι υπεύθυνος για το σιδηροδρομικό τουρισμό θα πρέπει να αποτελείται από
στελέχη του ΟΣΕ, του υπουργείου μεταφορών, του υπουργείου τουρισμού, και του υπουργείου
ανάπτυξης. Το δε management καλό θα ήταν να ανατεθεί με ποσοστά σε ιδιώτη, εκτός και αν
υπάρξουν ιδιώτες επιχειρηματίες που θα ήθελαν να “εμπλακούν” σε αυτό το project, τηρώντας
όλους τους σιδηροδρομικούς κανόνες ασφάλειας.
Ο σιδηροδρομικός τουρισμός μπορεί κάλλιστα να συνδυαστεί με τον κατά τόπους γαστρονομικό
τουρισμό, πολιτιστικό και αρχαιολογικό τουρισμό, μπορεί να αναβαθμίσει ήδη υφιστάμενους
τουριστικούς προορισμούς, να δημιουργήσει νέους και να δώσει πνοή σε μέρη τα οποία δεν έχουν
καθόλου ζωή. Τέλος ο σιδηροδρομικός τουρισμός μπορεί να συνδυαστεί με τον αντίστοιχο άλλων
χωρών, καθιστώντας την Ελλάδα αφετηρία ή προορισμό. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση για να
πραγματοποιηθούν όλα τα ανωτέρω είναι να διορθωθούν τα τραγικά κακώς κείμενα που
καταπνίγουν τον ΟΣΕ και τους Ιταλούς που εκμεταλλεύονται τους Ελληνικούς σιδηροδρόμους.
H.K.ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΡΟΣ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΣ
ΦΥΛΑΚΕΣ ΔΟΜΟΚΟΥ