Υπερδιπλάσια της ανόδου του μέσου μισθού στην Ελλάδα είναι η αύξηση των τιμών στα τρόφιμα κατά την τελευταία διετία, κάτι που αποτελεί απτό δείγμα της μείωσης των εισοδημάτων των πολιτών εξαιτίας των συνεχιζόμενων μεγάλων ανατιμήσεων. Όπως προκύπτει, οι καταναλωτές παραμένουν για πάνω από δύο χρόνια εγκλωβισμένοι στο σκοτεινό και μακρύ τούνελ της ακρίβειας, με τις προβλέψεις να είναι ιδιαιτέρως αποθαρρυντικές για το επόμενο διάστημα, καθώς αναμένεται νέο κύμα αυξήσεων στα είδη πρώτης ανάγκης από τις αρχές Σεπτεμβρίου. Ουσιαστικά, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 28% μέσα σε 27 μήνες, ενώ ο μέσος μισθός (μεικτές και όχι καθαρές αποδοχές) αυξήθηκαν κατά μόλις 12,3%.
Με βάση επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η κατηγορία «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» ανατιμήθηκε κατά 28% από τον Μάιο του 2021 μέχρι τον Ιούλιο του 2023, οπότε και υπάρχουν τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μάιος του 2021 ήταν ο πρώτος μήνας πληθωρισμού, καθώς επικράτησε εν γένει αποπληθωρισμός μέσα στην πανδημία, ενώ και τα στοιχεία του Πληροφοριακού Συστήματος Εργάνη για τον μέσο μισθό (μεικτές αποδοχές) έχουν αναφορά την 31η Μαΐου.
Τον Μάιο του 2019, οι μέσες αποδοχές ήταν στα 1.043,89 ευρώ και ο πληθωρισμός ήταν στο 0,2% μόλις, ενώ φέτος οι μέσες αποδοχές βρίσκονται στα 1.184,35 ευρώ, με πληθωρισμό μήνα στο 2,8% έπειτα από πάρα πολλούς μήνες υψηλού πληθωρισμού.
«Καίει» η στέγαση
Το παραπάνω καταδεικνύει τη μείωση των πραγματικών εισοδημάτων των πολιτών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τα απανωτά κύματα ανατιμήσεων σε κάθε επίπεδο. Άλλωστε, σύμφωνα με τα στοιχεία κατά την εξεταζόμενη περίοδο η κατηγορία «Στέγαση» αυξήθηκε κατά 16%, ενώ η αντίστοιχη «Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια» αυξήθηκε κατά 14%, όσο και η «Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες», δείγμα των υψηλών τιμών που διαμορφώνουν ένα οικονομικά ασφυκτικό περιβάλλον για τους πολίτες. Παράλληλα, οι «Μεταφορές» αυξήθηκαν κατά 18% και η κατηγορία «Υγεία» κατά 9%. Ανατιμήσεις της τάξης του 6% επικράτησαν για την κατηγορία «Άλλα αγαθά και υπηρεσίες», ενώ κατά 5% ανατιμήθηκαν και οι κατηγορίες «Αλκοολούχα ποτά και καπνός» και «Επικοινωνία». Τέλος, κατά 3% αυξήθηκε η κατηγορία «Εκπαίδευση».
Συνολικά, ο Γενικός Δείκτης αυξήθηκε κατά 14% κατά τη διάρκεια των προαναφερθέντων μηνών, ήτοι πάνω από την άνοδο των μέσων αποδοχών, οι οποίες ούτως ή άλλως είναι ακαθάριστες, κάτι που σημαίνει ότι η πραγματική αύξηση είναι μικρότερη.
Γιατί οι φτωχότεροι πλήττονται περισσότερο
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τα ευάλωτα νοικοκυριά επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τη δυσμενή συγκυρία σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό επειδή ξοδεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους σε αγαθά και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, την ώρα που από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αναμένονται νέες ανατιμήσεις σε πάνω από εκατό προϊόντα.
Με βάση τα στοιχεία της τελευταίας Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το μερίδιο της μέσης δαπάνης για είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά και στέγαση των νοικοκυριών του φτωχότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται στο 58,2% των δαπανών τους, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού ανέρχεται στο 29%.
Μόνο οι αγορές ειδών διατροφής και μη οινοπνευματωδών ποτών αποτελούν το 35,9% των συνολικών μηνιαίων δαπανών για τα φτωχότερα νοικοκυριά, όταν για τα μη φτωχά νοικοκυριά το αντίστοιχο ποσοστό είναι 22,2%.
Όταν λοιπόν το κόστος της στέγασης, στο οποίο περιλαμβάνεται και η ενέργεια, αυξήθηκε κατά 16% (από τον Μάιο του 2021 έως τον Ιούλιο του 2023, όπως προαναφέρθηκε), ενώ οι τιμές σε διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά αυξήθηκαν κατά 28% (την ίδια περίοδο), είναι σαφές ότι οι ανατιμήσεις του «καλαθιού» των προϊόντων που καταναλώνουν τα φτωχότερα νοικοκυριά είναι αρκετά ταχύτερες από αυτές του «καλαθιού» των ειδών που καταναλώνουν τα πλουσιότερα νοικοκυριά.