Γράφει ο Γεώργιος Καραμαδούκης
Μετά τον θάνατο του Βαλεντινιανού Α΄ ανέλαβαν συναυτοκράτορες οι δυο
γιοι του Γρατιανός και Βαλεντινιανός ο Β΄. Ο πρώτος ήταν γόνος από την γυναίκα
του Σεβήρα, ενώ ο δεύτερος από την δεύτερη του γυναίκα την Ιουστίνα. Ο Γρατιανός
που είχε ήδη κατανικήσει τους Αλαμανούς (ομάδα αρχαίων γερμανικών φύλων που
εμφανίστηκαν τον 3ο αιώνα μ.Χ. στην περιοχή του Άνω Ρήνου και του Κάτω
Δούναβη) προσέτρεξε από την Πανονία που βρισκόταν να βοηθήσει τον θείο του
Βάλη εναντίον των Γότθων. Για τον σκοπό αυτό όρισε ως συναυτοκράτορα τον
καταγόμενο από την Ισπανία στρατηγό Θεοδόσιο. Η αναγόρευσή του έγινε στο
Σίρμιο της Ιλλυρίας υπό τη υπατεία Αυσονίου και Ολιβίου τον Ιανουάριο του 379
μ.Χ.
Ωστόσο ξέσπασε στασιαστικό κίνημα εναντίον του Γρατιανού στην Βρετανία
υπό τον Μάξιμο, ενώ τις υποθέσεις της Ιταλίας τις είχε αναλάβει ο κόμης Πρόβος. Ο
Μάξιμος κατάφερε να σκοτώσει τον Γρατιανό χρησιμοποιώντας ένα δόλιο σχέδιο.
Έβαλε τον στρατηγό του Ανδραγάθιο εντός μιας άμαξας, την οποία συνόδευαν τρεις
δορυφόροι. Κατόπιν υποδύθηκαν ότι στην άμαξα αυτή ήταν η γυναίκα του Γρατιανού
που πήγαινε να τον συναντήσει στην πόλη Λούγδουνο της Γαλατίας (σημερινή
Λυών) και μόλις μπήκε να την βρει, ο Ανδραγαθίας βγήκε από το φέρετρο που ήταν
κρυμμένος και τον δολοφόνησε.
Ο Βαλεντινιανός ο Β΄ την περίοδο της δολοφονίας του θείου του ήταν 12
ετών. Προσπάθησε να ξεφύγει από τους σφετεριστές της εξουσίας του έχοντας ως
συμβούλους την μητέρα του Ιουστίνα και τον επίσκοπο Αμβρόσιο. Προσπάθησε να
βρει ειρηνική λύση με τον Μάξιμο στέλνοντας πρεσβεία υπό τον Δόμνινο. Ο
πανούργος Μάξιμος αφού πρόσφερε πολλά δώρα στον Δόμνινο έστειλε στρατό να
τον προστατέψει δήθεν κατά την επιστροφή του στην Ιταλία μέσω των Άλπεων. Αλλά
τελικά χρησιμοποίησε τον στρατό αυτό για να καταλάβει την Ακυληία
Κατά τον Ζωναρά ο Βαλεντινιανός έγραψε κατόπιν επιστολή προς τον
Θεοδόσιο για τα συμβάντα της στάσεως του Μαξίμου και ζήτησε να συμμαχήσει μαζί
του ώστε να τον αντιμετωπίσουν από κοινού. Κατά τον Ζώσιμο πήγε ο ίδιος στην
Θεσσαλονίκη μαζί με την μητέρα του Ιουστίνα και την αδελφή του Γάλλα, καθώς
εκεί ήταν η έδρα του Θεοδοσίου.
Προτού όμως ο Θεοδόσιος εκστρατεύσει κατά του Μαξίμου νέα εισβολή
επιχειρείται από τους Γότθους επικεφαλής τον Οδόθεο το 386 μ.Χ. από τον Ίστρο
ποταμό. Εκεί ο στρατηγός Πρόμωτος προετοιμάζει την άμυνα με στόχο να εμποδίσει
τον διάπλου. Διεξάγεται σφορδρή ναυμαχία στην οποία τα μονόξυλα των Γότθων δεν
είχαν καμία τύχη απέναντι στα βυζαντινά πλοία και κατασφαγιάζονται.. Η λεία του
πολέμου υπήρξε μεγάλη καθώς αιχμαλωτίστηκαν χιλιάδες μεταξύ των οποίων
γυναίκες και παιδιά. Ωστόσο όταν έφθασε εκεί ο Θεοδόσιος αποφάσισε να τους
απελευθερώσει και μάλιστα να τους εγκαταστήσει στις παρίστριες χώρες ως
γεωργούς.. Από τότε ξεκίνησε η παρελκιστική πολιτική του Θεοδοσίου έναντι των
Γότθων. Λίγο αργότερα στην πόλη Τομεύς της Θράκης οι βάρβαροι στασίασαν
απαιτώντας σίτιση και άλλες δωρέες από τον αυτοκράτορα. Στην περιοχή αυτή
επικεφαλής των αυτοκρατορικών στρατευμάτων ήταν ο Γερόντιος, ο οποίος
κατέστειλε την στάση δείχνοντας εξαίρετη πολεμική ανδρεία.
Ο Θεοδόσιος αφού αντιμετώπισε επιτυχώς τις εισβολές αυτές δέχθηκε την
πρόταση του Βαλεντινιανού και εκστράτευσε κατά του στασιαστή Μάγνου Μαξίμου
το 388 μ.Χ. Περνώντας την Μακεδονία νίκησε την στρατιά του αντιπάλου του δυο
φορές παρά τον ποταμό Σάο (Σάβος ποταμός κοντά στο σημερινό Σίσακ της
Κροατίας). Αφού διήλθε την Πανονία και τα Απέννινα Όρη εφόρμησε στα τείχη της
Ακυληίας την οποία και εκπόρθησε. Συνέλλαβε τον Μάξιμο τον οποίο και σκότωσε
όπως και τον γιο του Βίκτωρα και τον στρατηγό του Ανδραγάθιο.
Ο Βαλεντινιανός ο Β΄ πέρασε μαζί με το Θεοδόσιο το χειμώνα του ίδιου έτους
στο Μιλάνο, και διόρισε με τον Θεοδόσιο τον Φράγκο στρατηγό Αρβογάστη
προσωρινό διοικητή των δυτικών περιοχών. Το 389 μ.Χ. εισήλθαν μαζί στη Ρώμη και
ένα χρόνο μετά ζήτησε την παράδοση της εξουσίας από το Φράγκο στρατηγό, ο
οποίος όμως αρνήθηκε να του τη μεταβιβάσει.
Ο Βαλεντινιανός ο Β΄ έστειλε μάλιστα γράμμα προς τον Θεοδόσιο
καταγγέλλοντας την αλαζονεία του Αρβογάστη και ζητώντας του βοήθεια για να τον
αντιμετωπίσει. Ο Αρβογάστης μέσω του αξιωματικού Ρηχομήρη πρότεινε να μπει
στην θέση του Βαλεντινιανού ο Φλάβιος Ευγένιος, άνδρας ευγενικής καταγωγής και
μεγάλης παιδείας. Στην συνέχεια ο Αρβογάστης με τα τοπικά στρατεύματά του
ανακηρύσσει στην Βιέννη (καμία σχέση με την Βιέννη της Αυστρίας. Πρόκειται περί
πόλεως νοτίως της Λυώνος στις όχθες του Ροδανού) τον Ευγένιο αυτοκράτορα και
δολοφονεί τον Ουαλεντινιανό το 392 μ.Χ.
Το γεγονός αυτό συνετάραξε την αδελφή του Βαλεντινιανού Γάλλα, που είχε
παντρευτεί τον Θεοδόσιο με αποτέλεσμα να οργανώσει εκστρατεία εναντίον του.
Επικεφαλής της εκστρατείας αρχικώς τέθηκε ο Γότθος στρατηγός Γαϊνάς. Ωστόσο
κατά την πρώτη μέρα τα γοτθικά στρατεύματα αποκρούσθηκαν όπως και επιθέσεις
κατά την νύχτα με χιλιάδες απώλειες. Οι μάχες διεξάγονταν ΄στην κοιλάδα του
ποταμού Φρίγδου (σημερινό Βιπάτσο) της νότιας Τεργέστης τον Σεπτέμβριο του 394
μ.Χ.
Την επομένη εφορμά ο στρατός του αυτοκράτορα Θεοδοσίου που έχει ως
σύμμαχο και τον ισχυρό άνεμο που έπνεε εις βάρος των αντιπάλων. Στρατιώτες του
εισέρχονται εντός της σκηνής του Ευγενίου και κατασφάζουν τους αντιπάλους.
Συλλαμβάνουν τον Ευγένιο, του οποίου αποκόπτουν το κεφάλι και το περιφέρουν στο
στρατόπεδο. Ο Αρβογάστης αρχικώς διέφυγε στα όρη, αλλά τελικώς προτίμησε δια
του ξίφους του να δώσει τέλος στην ζωή του από το να συλληφθεί.