Ντυμένη στα χρώματα της σημαίας της Ουκρανίας, όπως και άλλα μέλη της Επιτροπής και με επίσημη προσκεκλημένη την Πρώτη Κυρία της χώρας, Ολένα Ζελένσκα, η οποία παρακολούθησε τη διαδικασία καθήμενη στα δεξιά της προέδρου της Ευρωβουλής, Ρομπέρτα Μέτσολα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκφώνησε την ολομέλεια την καθιερωμένη ετήσια ομιλία της για την «Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
«Είναι η πρώτη φορά που αυτή η συνεδρίαση γίνεται ενώ ένας πόλεμος μαίνεται στο έδαφος της Ευρώπης», σημείωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, ζητώντας από όλους να αποδείξουν ότι η Ευρώπη μπορεί να παραμείνει ενωμένη σε αυτή τη δύσκολη στιγμή.
Εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι «ο Πούτιν θα αποτύχει και η Ευρώπη θα επικρατήσει», τόνισε ότι ο πόλεμος αυτός δεν περιορίζεται στην επίθεση κατά της Ουκρανίας, αλλά και κατά της ενέργειας, των επιχειρήσεων και της οικονομίας της Ευρώπης. «Πρόκειται για μια σύγκρουση ανάμεσα στη δημοκρατία και τον αυταρχισμό», υπογράμμισε.
Όπως είπε η φον ντερ Λάιεν, οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί – «οι πιο σκληρές στην ιστορία» – έχουν «γονατίσει» την οικονομία της Ρωσίας και την έχουν οδηγήσει στην εντατική. Υποσχέθηκε δε ότι θα συνεχιστούν για όσο διάστημα χρειαστεί – όπως και η οικονομική και στρατιωτική βοήθεια της ΕΕ προς την Ουκρανία.
Τα μέτρα για την ενέργεια
Ειδικά όσον αφορά την ενεργειακή κρίση, με δεδομένο ότι υπάρχει ασυμφωνία ανάμεσα στους «27» για την επιβολή πλαφόν στις τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου, η πρόεδρος της Κομισιόν στάθηκε σε άλλα μέτρα του «πακέτου»: Τον περιορισμό της κατανάλωσης, την φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών και την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.
Αναφέρθηκε, επίσης, στην ανάγκη να επιταχυνθεί η «πράσινη μετάβαση» στην οικονομία, με την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ανάμεσα στα άλλα, ανήγγελε τη δημιουργία μιας «τράπεζας υδρογόνου» στην ΕΕ, με την εκμετάλλευση των υπαρχόντων τεχνολογιών και δυνατοτήτων, που εξελίσσονται ταχύτατα.
Ταυτόχρονα, ανακοίνωσε τον διπλασιασμό των πυροσβεστικών μέσων που διαθέτει η ΕΕ, έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και να συνδράμει τα κράτη-μέλη όταν έχουν ανάγκη.
Η δημοσιονομική ισορροπία
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν θα μπορούσε παρά να αναφερθεί και στην κατάσταση που διαμορφώνεται στην ευρωπαϊκή οικονομία, καθώς και στη διαδικασία μεταρρύθμισης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, η οποία ήδη έχει ξεκινήσει. Προσπάθησε δε να συμπυκνώσει την κατεύθυνση που υπάρχει με τη φράση «περισσότερη ευελιξία, αλλά μεγαλύτερη υπευθυνότητα και έλεγχος», όσον αφορά στο δημόσιο χρέος και συνολικά τα δημοσιονομικά κάθε χώρας.
Η μείωση της εξάρτησης
Ειδική αναφορά έκανε η πρόεδρος της Κομισιόν στην αναγκαιότητα η ΕΕ να έχει ασφαλή πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες σπάνιων γαιών και άλλων στοιχείων που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την οικονομία του μέλλοντος – όπως είναι, για παράδειγμα, το λίθιο. Τόνισε δε ότι πρέπει με κάθε τρόπο να αποτραπεί η εξάρτηση από άλλες χώρες σε αυτόν τον τομέα, όπως συνέβη με τη φυσικό αέριο και της Ρωσία.
Για τον λόγο αυτό, μάλιστα, θα επιδιωχθεί η σύναψη συμφωνιών με χώρες όπως η Χιλή, το Μεξικό και τη Νέα Ζηλανδία.
Πρόσθεσε δε – κάτι που πιθανώς δεν ακούστηκε πολύ ευχάριστα στην πατρίδα της, τη Γερμανία – ότι θα προτείνει τη δημιουργία ενός νέου Ευρωπαϊκού Ταμείου, για την ασφαλή και ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή.
«Ναι» στην πρόταση Μακρόν
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η φον ντερ Λάιεν τάχθηκε υπέρ της πρότασης που έχει διατυπώσει ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, για τη συγκρότηση μιας Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ένωσης, στην οποία θα μπορούν να ενταχθούν σχετικά άμεσα και κράτη που δεν μπορούν να γίνουν δεκτά ως πλήρη μέλη της ΕΕ: Αυτά που βρίσκονται στα Δυτικά Βαλκάνια, η Ουκρανία, ενδεχομένως και η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Η δημοκρατία δεν είναι εκτός μόδας, αλλά πρέπει να εκσυγχρονιστεί», τόνισε επίσης, επικαλούμενη τα λόγια του πρώην προέδρου της Ευρωβουλής, Ντέιβιντ Σασόλι.