Στις 12 τα μεσάνυχτα (ώρα Ελλάδας) θα κλείσουν οι κάλπες των κρίσιμων κοινοβουλευτικών εκλογών στην Ιταλία και αμέσως μετά θα δημοσιοποιηθούν τα πρώτα αποτελέσματα των exit polls, ενώ η καταμέτρηση των ψήφων αναμένεται να ολοκληρωθεί τη Δευτέρα το πρωί.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 7 π.μ., τοπική ώρα και μέχρι το μεσημέρι η προσέλευση ήταν ίση ή ελαφρώς μικρότερη από ό,τι την ίδια ώρα στις τελευταίες γενικές εκλογές στην Ιταλία το 2018.
Βασικοί αντίπαλοι στις ιταλικές κάλπες είναι από τη μια μεριά η κεντροδεξιά συμμαχία, με το κόμμα “Αδέλφια της Ιταλίας” υπό την Τζόρτζια Μελόνι και συμμετέχουν η Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι και το Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και από την άλλη μεριά η κεντροαριστερή συμμαχία της οποίας ηγείται ο Ενρίκο Λέττα και το Δημοκρατικό Κόμμα. Ως ανεξάρτητη δύναμη παίρνει μέρος στις ιταλικές εκλογές το Κίνημα Πέντε Αστέρων.
Η δημοσίευση δημοσκοπήσεων απαγορεύεται τις δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές, αλλά οι προηγούμενες δημοσκοπήσεις έδειξαν την ακροδεξιά ηγέτη Μελόνι και το κόμμα της “Αδέλφια της Ιταλίας”, με τις νεοφασιστικές του ρίζες, ως τα πιο δημοφιλή.
Τη στήριξη των εκλογέων ζητούν, επίσης, τα κόμματα Ζωντανή Ιταλία και Δράση, τα οποία πρόσφατα δημιούργησαν τον λεγόμενο “Κεντρώο Πόλο”. Ο εκλογικός νόμος με τον οποίο διεξάγεται η σημερινή αναμέτρηση εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά το 2018 και βασίζεται κατά δυο τρίτα στην απλή αναλογική και κατά ένα τρίτο στο πλειοψηφικό.
Σχεδόν 51 εκατομμύρια Ιταλοί είχαν δικαίωμα ψήφου. Οι δημοσκόποι, ωστόσο, προέβλεψαν ότι η προσέλευση θα μπορούσε να είναι ακόμη χαμηλότερη από το χαμηλό ρεκόρ του 73% στις τελευταίες γενικές εκλογές του 2018. Λένε ότι παρά τις πολλές κρίσεις στην Ευρώπη, πολλοί ψηφοφόροι αισθάνονται αποξενωμένοι από την πολιτική, καθώς η Ιταλία έχει δει τρεις κυβερνήσεις συνασπισμού από την προηγούμενες εκλογές — σε καθεμία από τις οποίες ηγήθηκε κάποιος που δεν είχε θέσει υποψηφιότητα.
Οι εκλογές διεξάγονται έξι μήνες νωρίτερα μετά την κατάρρευση της πανδημικής κυβέρνησης ενότητας του Μάριο Ντράγκι στα τέλη Ιουλίου. Ο πρόεδρος της Ιταλίας, Σέρτζιο Ματαρέλα, δεν είδε άλλη εναλλακτική από το να εκλέξουν οι ψηφοφόροι ένα νέο κοινοβούλιο.
Οι δημοσκοπήσεις βρήκαν τον Ντράγκι, πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, εξαιρετικά δημοφιλή. Όμως τα τρία λαϊκιστικά κόμματα του συνασπισμού μποϊκόταραν ψήφο εμπιστοσύνης που συνδέεται με μέτρο ενεργειακής ανακούφισης. Οι ηγέτες τους, ο Σαλβίνι, ο Μπερλουσκόνι και ο ηγέτης του Κινήματος των 5 Αστέρων Τζουζέπε Κόντε, πρώην πρωθυπουργός του οποίου το κόμμα είναι το μεγαλύτερο στο απερχόμενο Κοινοβούλιο, είδαν τη δημοτικότητα της Μελόνι να αυξάνεται ενώ τη δική τους να διολισθαίνει.
Σ. Μπερλουσκόνι: Θα είμαι ο σκηνοθέτης της επόμενης κυβέρνησης
Ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός και νυν αρχηγός του κόμματος Forza Italia, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μιλώντας με συνεργάτες του σε καφέ του Μιλάνου, τόνισε πριν από λίγο ότι “βρίσκεται στην πολιτική αρένα για να προσφέρει, μαζί με το κόμμα του, μια καθοριστική συμβολή και να είναι ο σκηνοθέτης της επόμενης κυβέρνησης”.
“Εκτιμώ ότι η Forza Italia θα ξεπεράσει το 10% των ψήφων. Στη φάση αυτή, βέβαια, σε όλο τον κόσμο έχουμε έλλειψη ηγετών, αλλά η άποψή μου είναι ότι οι ηγέτες πρέπει να αναδεικνύονται, αυτόνομα, με τις δυνάμεις τους” πρόσθεσε ο “Καβαλιέρε”.
Ε. Λέτα: “Αν η Δεξιά κερδίσει, ο Πούτιν θα γίνει ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο”
“Χρειαζόμαστε λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο για επείγοντα ζητήματα: ενέργεια, εξωτερική πολιτική, υγειονομική περίθαλψη, μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας”, σημειώνει ο ηγέτης του κεντροαριστερού μπλοκ στην Ιταλία, μιλώντας στο Spiegel.
“Δουλέψαμε πάνω σε αυτό με τον Μάριο Ντράγκι και θέλουμε να συνεχίσουμε. Με τη Μελόνι, από την άλλη πλευρά, υπάρχει ένα ρήγμα στο κέντρο της Ευρώπης. Και όχι μόνο λόγω της συμμαχίας της με τον Όρμπαν”.
Ο ίδιος τονίζει πως “ο Σαλβίνι συνεχίζει να υποστηρίζει τον Βλαντιμίρ Πούτιν και ζητά τον τερματισμό των δυτικών κυρώσεων. Αν η Δεξιά κερδίσει την Κυριακή, ο Πούτιν θα γίνει ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο. Μια νίκη θα ερμηνευόταν ως αποδυνάμωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της ευρωπαϊκής υποστήριξης προς την Ουκρανία”.
Ο Λέτα τονίζει επίσης πως “οι εκλογές αυτής της Κυριακής έχουν μια σημασία για την Ιταλία όπως είχε το δημοψήφισμα για το Brexit για το Ηνωμένο Βασίλειο πριν από μερικά χρόνια”.
Προβληματισμός στις Βρυξέλλες
Ο συνασπισμός αυτός στέλνει αντιφατικά μηνύματα, που ανησυχούν την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Από τη μια, η Τζόρτζια Μελόνι παρουσιάζεται φιλοατλαντική, ενώ από την άλλη ο Σαλβίνι και ο Μπερλουσκόνι παρουσιάζονται αρκετά ανεκτικοί απέναντι στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Όσον αφορά το κράτος δικαίου, τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, την ισότητα των φύλων, ή ακόμα τη μετανάστευση, η Ρώμη θα βρεθεί αναμφίβολα πιο κοντά στις θέσεις της Ουγγαρίας ή της Πολωνίας, κρίνοντας από τις προεκλογικές δηλώσεις της Μελόνι.
Το ερώτημα για τις Βρυξέλλες είναι αν θα είναι δυνατή η ανάπτυξη εποικοδομητικής συνεργασίας με τέτοια κυβέρνηση ή αν θα εκδηλωθούν εντάσεις σε κρίσιμα ζητήματα, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας, η ενέργεια, η οικονομία, το μεταναστευτικό, τα ατομικά δικαιώματα και οι ελευθερίες.
Μεταξύ άλλων, τις Βρυξέλλες ανησυχεί το ότι η Τζόρτζια Μελόνι έχει ήδη ανακοινώσει ότι επιθυμεί να επαναδιαπραγματευτεί μέρος των όρων που συνοδεύουν το ιταλικό σχέδιο ανάκαμψης, συνολικού ύψους 191,5 δισεκ. ευρώ — πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσό που έχει δοθεί σε οποιαδήποτε χώρα μέλος της ΕΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης (NextGenerationEU).
Όμως τα περιθώρια για διαπραγμάτευση είναι στενά και κανείς στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν θα ήθελε να δει να παγώνουν οι μεταρρυθμίσεις που έθεσε σε εφαρμογή ο απερχόμενος Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι.
Εξάλλου, με χρέος πάνω από το 150% του ΑΕΠ της, η Ιταλία δεν έχει περιθώρια για ελιγμούς.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε κατηγορηματικό, αν και κάπως άκομψο, μήνυμα από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον: “Θα συνεργαστούμε με οποιαδήποτε δημοκρατική κυβέρνηση θέλει να συνεργαστεί μαζί μας”, όμως “αν τα πράγματα πάνε στραβά, έχουμε τα εργαλεία” για να αντιδράσουμε, δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η επικεφαλής της Κομισιόν έφερε ως παράδειγμα την Πολωνία και την Ουγγαρία, δύο χώρες που “τιμωρήθηκαν” με το πάγωμα κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Όπως συμβαίνει πάντα, και αυτή τη φορά οι Βρυξέλλες θα αναμείνουν τα πρώτα δείγματα γραφής της επόμενης ιταλικής κυβέρνησης.
“Θα δούμε το αποτέλεσμα των εκλογών” είπε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Η μάλλον απροσδόκητη παρέμβαση της φον ντερ Λάιεν, η οποία από την αρχή της θητείας της δεν είχε εκφραστεί ποτέ τόσο ξεκάθαρα πριν από εκλογές, αν μη τι άλλο πιστοποιεί πόσο έντονος προβληματισμός επικρατεί στα ανώτατα επίπεδα των ευρωπαϊκών θεσμών και τη βούληση των Βρυξελλών να σταλεί σαφές μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση.
Εν αναμονεί των αποτελεσμάτων οι αγορές
Ένας δεξιός κυβερνητικός συνασπισμός υπό την ηγεσία της Τζόρτζια Μελόνι –και του ακροδεξιού κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας– αναμένεται ευρέως να κερδίσει τις εκλογές την Κυριακή, φέρνοντας νέα αβεβαιότητα στους επενδυτές, που ήδη ανησυχούν για την αύξηση των επιτοκίων, την ενεργειακή κρίση και μια πιθανή ύφεση. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα μπορεί να εγείρει αμφιβολίες για την πορεία των μεταρρυθμίσεων που αποτελούν προϋπόθεση ώστε η χώρα να λάβει πόρους από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να επιταχύνει την ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Οι αναλυτές προβλέπουν αυξημένη αστάθεια στην ιταλική αγορά μετοχών τις αμέσως επόμενες μέρες, ενώ οι ανησυχίες για το μεσοπρόθεσμο διάστημα είναι οι πιο έντονες, καθώς η επόμενη κυβέρνηση της Ρώμης θα αντιμετωπίσει ένα δύσκολο φθινόπωρο και οι κοινωνικές εντάσεις είναι πιθανές. Οι πολιτικοί κίνδυνοι θα πιέσουν τις ιταλικές αγορές ομολόγων, με ενδεχόμενη νέα διεύρυνση του ιταλικού spread να “χτυπά” το ευρώ, ενώ αβέβαιη είναι και η απάντηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και κατά πόσο θα μπορεί να ενεργοποιηθεί το νέο εργαλείο TPI, δεδομένου του ιδιοσυγκρασιακού κινδύνου. Όλα αυτά δεν αποτελούν έναν καλό οιωνό για τις ευρωπαϊκές μετοχές γενικότερα φέτος, αλλά ούτε και για τα ομόλογα της Ευρωζώνης.
Πηγή: Capital.gr