Ο Economist γράφει σε άρθρο – ανάλυσή του ότι η Τουρκία και το Ισραήλ γίνονται θανάσιμοι αντίπαλοι στη Συρία.
Όπως σημειώνει το περιοδικό, η εντεινόμενη στρατιωτική δραστηριότητα της Τουρκίας στο έδαφος της Συρίας και τα σχέδιά της για την εγκατάσταση βάσεων αλλά και την ανάληψη ελέγχου σε καίριες στρατιωτικές υποδομές, πυροδοτούν νέες εντάσεις ανάμεσα σε Ισραήλ και Συρία.
Δηλαδή ουσιαστικά η Συρία έχει μετατραπεί σε σκηνή γεωπολιτικής αντιπαράθεσης, ανάμεσα σε Άγκυρα και Τελ Αβίβ.
Σύμφωνα με την ίδια ανάλυση του Economist, Τούρκοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι περιόδευαν επί εβδομάδες σε συριακές αεροπορικές βάσεις, καταστρώνοντας σχέδια για την εγκατάσταση αντιαεροπορικών συστημάτων και οπλισμένων drones σε τουλάχιστον κάποιες εξ αυτών.
Μεταξύ άλλων, φέρεται ότι βρισκόταν σε εξέλιξη η προετοιμασία για την ανάληψη του ελέγχου της στρατηγικής βάσης Τ4, κοντά στην Παλμύρα, από την Άγκυρα.
Στις αρχές Απριλίου, η Ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία εξαπέλυσε συντονισμένα πλήγματα κατά στρατιωτικών βάσεων εντός της Συρίας, συμπεριλαμβανομένης της T4, σηματοδοτώντας έτσι την αποφασιστικότητα του Ισραήλ να αποτρέψει οποιαδήποτε τουρκική διείσδυση.
Ο Ερντογάν επιθυμεί να γίνει η Άγκυρα ρυθμιστής των εξελίξεων στη Συρία
Στην καρδιά της σύγκρουσης βρίσκεται η φιλοδοξία του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αναδείξει την Άγκυρα ως ρυθμιστή των εξελίξεων στη Συρία, και να επεκτείνει την επιρροή της μέσω στήριξης στον μεταβατικό Πρόεδρο Αχμέντ αλ-Σάραα.
Ο Σάραα, από την πλευρά του, έχει δηλώσει ότι σκοπός του είναι η αποτροπή της μετατροπής της Συρίας σε βάση ξένων εξτρεμιστών.
Το Ισραήλ υπό τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ωστόσο, εκφράζει φόβους πως πρόκειται για μια βιτρίνα για τη συγκάλυψη σχεδίων για φιλοξενία της Χαμάς και άλλων ριζοσπαστικών ομάδων.
Η διαφωνία επεκτείνεται και στο μοντέλο διακυβέρνησης: η Άγκυρα και ο Σάραα τάσσονται υπέρ μιας συγκεντρωτικής προεδρικής δομής εξουσίας, ενώ το Ισραήλ προκρίνει μια ομοσπονδιακή λύση, με ενισχυμένη αυτονομία για μειονότητες όπως οι Κούρδοι και οι Αλαουίτες.
Το Κουρδικό ζήτημα
Το κουρδικό ζήτημα βρίσκεται στον πυρήνα της έντασης, λειτουργώντας ως πυροκροτητής στην κλιμάκωση των σχέσεων Άγκυρας και Τελ Αβίβ. Η Τουρκία κατηγορεί το Ισραήλ ότι προσφέρει στήριξη στις κουρδικές δυνάμεις (SDF), τις οποίες θεωρεί προέκταση του PKK – μιας οργάνωσης που χαρακτηρίζει τρομοκρατική.
Η Άγκυρα ανησυχεί ότι το Ισραήλ επιδιώκει τη δημιουργία ενός κουρδικού θύλακα με φιλοϊσραηλινό προσανατολισμό κατά μήκος των νότιων τουρκικών συνόρων.
Ο φόβος ενός «κουρδικού προτεκτοράτου» προκάλεσε την έναρξη μυστικών συνομιλιών μεταξύ Άγκυρας και του φυλακισμένου ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, με αποτέλεσμα την κήρυξη προσωρινής κατάπαυσης πυρός τον περασμένο Μάρτιο.
Οι Ισραηλινοί, από την άλλη, θεωρούν ότι η Άγκυρα μπορεί να χρησιμοποιήσει τη Συρία ως «γεωπολιτικό πολιορκητικό κριό» εναντίον του εβραϊκού κράτους.
«Απίθανη μία πολεμική σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών»
Ωστόσο, η ανάλυση σημειώνει ότι παρά την διαφαινόμενη εχθρότητα, θεωρείται απίθανη μία άμεση πολεμική σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών. Ο Ερντογάν επιθυμεί την αποκατάσταση των σχέσεων με τις ΗΠΑ – ιδίως την επανενεργοποίηση της συμφωνίας για τα F-35 – και τη σταδιακή ομαλοποίηση των σχέσεων με την Ε.Ε. μέσω συνεργασίας για την Ουκρανία, καθώς και περιφερειακή σταθερότητα. Μία ενδεχόμενη μετωπική σύγκρουση με το Ισραήλ θα υπονόμευε αυτές τις προοπτικές και θα τίναζε στον αέρα κάθε σχέδιο για σταθεροποίηση.
Ταυτόχρονα, Τουρκία και Ισραήλ έχουν κοινό στόχο: την αποτροπή της επανεμφάνισης του Ιράν στη Συρία, γεγονός που μπορεί να λειτουργήσει ως στοιχειώδης βάση συνεργασίας.
Με τις γεωπολιτικές ισορροπίες να παραμένουν εύθραυστες, η Συρία εξελίσσεται όχι μόνο σε πεδίο μεταπολεμικής ανασυγκρότησης, αλλά και σε θέατρο στρατηγικών ανταγωνισμών, όπου Άγκυρα και Τελ Αβίβ κινούνται πλέον ως αντίπαλοι με σαφώς αντικρουόμενες επιδιώξεις και Ερντογάν και Νετανιάχου να γίνονται θανάσιμοι εχθροί.
Γιατί η στρατιωτική βάση Τ4 θεωρείται μείζονος σημασίας
Η αεροπορική βάση Τίγιας T4 βρίσκεται κοντά στην Παλμύρα, στην επαρχία Χομς, και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες και πιο πολυδιάστατες στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Συρίας.
Κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους του εμφυλίου πολέμου στη χώρα, η βάση λειτουργούσε από τη Συριακή Αραβική Αεροπορία και τη Ρωσία, από κοινού, αποτελώντας βασικό κόμβο για την παροχή εναέριας υποστήριξης και την οργάνωση εφοδιαστικής αλυσίδας στα κεντρικά και ανατολικά μέτωπα.
Η γεωγραφική της θέση – ανάμεσα στη Χομς, τη Ντέιρ αλ-Ζουρ και την ανατολική έρημο – την καθιστά ιδανική για τον διακηρυγμένο στόχο της Τουρκίας να εντείνει τις επιχειρήσεις της κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Σύμφωνα με τον Μπαρίν Καϊάογλου, ανεξάρτητο αναλυτή και συνεργάτη του Middle East Institute, η αναφερόμενη πρόθεση της Τουρκίας να αναλάβει τον έλεγχο της Τ4 δεν θα πρέπει να ερμηνεύεται ως άμεση απειλή προς το Ισραήλ.
Αντιθέτως, εντάσσεται στον ευρύτερο στόχο της Άγκυρας να συμβάλει στη σταθεροποίηση της κεντρικής εξουσίας στη Συρία μετά την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ.
«Πυρά» Ερντογάν κατά Ισραήλ: «Οι επεκτατικές βλέψεις δεν ωφελούν κανέναν»
Επίθεση κατά του Ισραήλ εξαπέλυσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Όπως σταθήκαμε απέναντι στις πιέσεις του παγκόσμιου σιωνιστικού λόμπι, θα συνεχίσουμε να φωνάζουμε την αλήθεια στο πρόσωπο των καταπιεστών», είπε ο Ερντογάν σε εκδήλωση του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην Άγκυρα.
Κατηγόρησε το Ισραήλ ότι διέπραξε εγκλήματα πολέμου κατά την επίθεσή του στη Γάζα και επανέλαβε την υποστήριξη της Τουρκίας στους Παλαιστίνιους.