Οι Δυτικοί εμπειρογνώμονες συμφωνούν στις εκτιμήσεις τους ότι πολλές χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, όμως σχεδόν κανένα στοιχείο δεν έχει διαρρεύσει για τις απώλειες του ουκρανικού στρατού, ο οποίος ανθίσταται σθεναρά εδώ και περίπου πέντε εβδομάδες.
«Δεν ξέρουμε πολλά για το ποσοστό απωλειών των ουκρανικών δυνάμεων. Στην πραγματικότητα, δεν ξέρουμε τίποτα» συνόψισε ο Μάικλ Κόφμαν, ειδικός στο αμερικανικό ινστιτούτο μελετών CNA.
Όπως ήταν λογικό και αναμενόμενο εν μέσω του πολέμου, Ρώσοι και Ουκρανοί είναι πολλοί φειδωλοί στα στοιχεία που ανακοινώνουν για τις απώλειες ζωών. Και τα επίσημα στοιχεία, που είναι αδύνατον να επαληθευθούν από ανεξάρτητες πηγές, είναι προφανώς υποτιμημένα, για λόγους προπαγάνδας.
Το γενικό επιτελείο στρατού της Ρωσίας παραδέχτηκε την Παρασκευή ότι έχουν σκοτωθεί 1.351 στρατιώτες και 3.825 τραυματίστηκαν. Αυτός ήταν ο δεύτερος επίσημος απολογισμός που δόθηκε στη δημοσιότητα από τη Μόσχα – ο πρώτος, στις αρχές του Μαρτίου, έκανε λόγο για περίπου 500 νεκρούς.
Το ΝΑΤΟ από την πλευρά του εκτιμά ότι από τους 150.000-200.000 Ρώσους στρατιώτες που αναπτύχθηκαν στην Ουκρανία, περίπου 30.000-40.000 δεν είναι πλέον σε θέση να πολεμούν: κάποιοι σκοτώθηκαν, άλλοι τραυματίστηκαν, ορισμένοι αιχμαλωτίστηκαν. Ο πόλεμος αυτός ανέδειξε τις σημαντικές αδυναμίες στον τομέα της τακτικής και της επιμελητείας.
Το Κϊεβο, από την άλλη, δεν έχει ανακοινώσει παρά μόνο δύο απολογισμούς από τις 24 Φεβρουαρίου. Ο τελευταίος, με ημερομηνία 12 Μαρτίου, έκανε λόγο για 1.300 νεκρούς Ουκρανούς στρατιώτες. Με βάση την αναλογία που λέει ότι σε καιρό πολέμου σε κάθε νεκρό στρατιώτη αντιστοιχούν τρεις τραυματίες, ο ουκρανικός στρατός μετρά τουλάχιστον 5.000 άνδρες εκτός μάχης. Ένας αριθμός που αναμφίβολα δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα.
Το θέμα των διαθέσιμων πόρων είναι επίσης ένας «σημαντικός παράγοντας αβεβαιότητας» για το Κίεβο, σύμφωνα με ένα πρόσφατο υπόμνημα του Ιδρύματος Στρατηγικών Μελετών (FRS). Παρ’ όλ’ αυτά, φαίνεται ότι ο ουκρανικός στρατός, ευρισκόμενος εν αμύνη, έχει υποστεί λιγότερες απώλειες από τον ρωσικό, όπως εκτιμούν πολλοί παρατηρητές.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί ένα εξαίρετο παράδειγμα της θεωρίας του Κλαούζεβιτς, σύμφωνα με την οποία η δύναμη που αμύνεται φθείρεται λιγότερο από τον επιτιθέμενο», σημειώνει το FRS. «Αυτό συμβαίνει και επειδή οι ουκρανικές δυνάμεις υιοθέτησαν έναν τρόπο δράσης που παραπέμπει περισσότερο σε αντάρτικο υψηλής τεχνολογίας παρά σε συμβατική σύγκρουση, για να αποφύγουν τη δύναμη πυρός των Ρώσων».
Μαρτυρίες υπάρχουν κυρίως για τις υλικές απώλειες, τις οποίες καταγράφει ο ιστότοπος oryxspioenkop.com, βασιζόμενος σε φωτογραφίες ή βίντεο από τα πεδία των μαχών. Ο ιστότοπος έχει μετρήσει 318 «χαμένα» άρματα για τους Ρώσους (καταστράφηκαν, υπέστησαν ζημίες ή έπεσαν στα χέρια των Ουκρανών), περισσότερα από 550 θωρακισμένα οχήματα, 16 μαχητικά αεροσκάφη, 35 ελικόπτερα και 2 πλοία. Από την πλευρά των Ουκρανών, οι απώλειες είναι 79 άρματα, λιγότερα από 200 θωρακισμένα οχήματα, 12 μαχητικά αεροσκάφη και 13 πλοία.
«Οι Ουκρανοί ήταν απολύτως προετοιμασμένοι, είχαν μοιράσει τέλεια τις δυνάμεις τους», εκτίμησε μια δυτική στρατιωτική πηγή.
Οι δυνατότητες των Ουκρανών παραμένουν ασφαλώς πολύ πιο περιορισμένες, σε σύγκριση με τον ρωσικό στρατό. Όμως η σύγκρουση που ξεκίνησε το 2014 με τις αυτονομιστικές, ρωσόφωνες περιοχές του Ντονμπάς ανάγκασε τις φιλοδυτικές ουκρανικές αρχές να προσαρμόσουν τον στρατό τους στα πρότυπα του ΝΑΤΟ. Ο αμυντικός προϋπολογισμός τριπλασιάστηκε, ξεπερνώντας τα 3,5 δισεκ. δολάρια το 2021 και υιοθετήθηκαν μεταρρυθμίσεις για να βελτιωθεί η διοίκηση.
Από το 2014 οι ΗΠΑ παρείχαν στρατιωτική βοήθεια ύψους 2.5 δισεκ. δολαρίων στη χώρα. Εκπαιδευτές από συμμαχικές χώρες ή μέλη του ΝΑΤΟ, όπως από τον Καναδά και τη Βρετανία, συνέβαλαν στην εκπαίδευση του στρατού. Οι χώρες του ΝΑΤΟ εξακολουθούν άλλωστε από την αρχή του πολέμου να στέλνουν αντιαρματικές ρουκέτες στην Ουκρανία.
Τέλος, αν και στα χαρτιά φαίνεται ότι υπερτερεί συντριπτικά η Ρωσία όσον αφορά τον αριθμό των δυνάμεων, οι Ουκρανοί διαθέτουν επίσης πολύ μεγάλο απόθεμα: στους 130.000 άνδρες της χερσαίας επιχειρησιακής δύναμης θα πρέπει να προστεθούν οι εκατοντάδες χιλιάδες έφεδροι και οι εθελοντές. «Οι ουκρανικές απώλειες είναι προφανώς σημαντικές, αλλά οι μάχιμες δυνάμεις τους είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερες (από των Ρώσων) επειδή διαθέτουν χιλιάδες Ουκρανούς και ξένους εθελοντές», εξήγησε ένας Βρετανός ειδικός, που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο ζητώντας να τηρηθεί η ανωνυμία του. Για αυτόν τον λόγο «ο αριθμός του (στρατιωτικού) προσωπικού δεν αποτελεί πρόβλημα για την Ουκρανία», πρόσθεσε.