Γράφει ο Γεώργιος Καραμαδούκης
Σύμφωνα με το κοσμογονικό μοντέλο του Αριστοτέλη ο κόσμος χωρίζεται σε δυο περιοχές, την υποσελήνια και αυτήν πέραν της Σελήνης. Στην υποσελήνια περιοχή ο κόσμος είναι μεταβλητός και υπόκειται σε συνεχείς διαδικασίες γέννησης και φθοράς, ενώ ο πέρα της Σελήνης κόσμος είναι αμετάβλητος και κινήσεις σε αυτόν είναι τέλειες και κυκλικές. Σημαντικό επίσης ρόλο στην φυσική του φιλοσοφία έπαιζε η κίνηση για την οποία πίστευε ότι είναι δυο ειδών, δηλαδή ελεύθερη και εξαναγκασμένη.
Επίσης στεκόταν στα στοιχεία δημιουργίας του φυσικού κόσμου όπως και οι προηγούμενοι από αυτόν φιλόσοφοι, την γη, τον αέρα, το ύδωρ και το πυρ, υποστηρίζοντας πως τα σώματα δημιουργούνται από την μίξη τους. Ανέφερε πως υπάρχουν σώματα ελαφριά και σώματα βαριά και πως το κάθε ένα αναλόγως της φύσης του κινείται είτε προς το κέντρο του κόσμου είτε ανέρχεται προς την περιφέρεια. Πίστευε ότι τα σώματα έχουν εντός τους ένα μέρος που συνιστά την αιτία της κίνησής τους και πως η αρχική κίνηση των σωμάτων οφειλόταν στο ακίνητο κινούν, που κατά κάποιο τρόπο συνιστούσε την θεϊκή οντότητα.
Ο Αριστοτέλης οδηγήθηκε στα παραπάνω συμπεράσματα μέσω της εμπειρίας και της παρατήρησης. Για παράδειγμα παρά το γεγονός ότι ήταν αληθής η πρόταση του πως η ταχύτητα ενός σώματος εξαρτάται από το βάρος του και το μέσο αντίστασης που θα βρει, ελλείψει επιστημονικού πειράματος έσφαλλε στο ότι η σχέση ταχύτητας-βάρους (ή πυκνότητας του μέσου) ήταν σχέση ποσών ανάλογων ή αντιστρόφως ανάλογων.
Έχοντας λοιπόν ως δεδομένη την παραπάνω πρόταση απέκλεισε την ύπαρξη κενού, καθώς το κενό θα σήμαινε μηδενική αντίσταση και επομένως άπειρη ταχύτητα, πράγμα που δεν συμβαίνει στην γη. Το συμπέρασμα αυτό θα αποδειχθεί από τον Νεύτωνα μέσω πειράματος λανθασμένο, αλλά οφείλουμε να λάβουμε υπόψιν ότι ο κόσμος της φυσικής του Αριστοτέλη διέφερε από αυτόν τον Νεύτωνα.
Στην μεθοδολογία του Αριστοτέλη, η φύση κάποιου πράγματος μπορούσε να ανακαλυφθεί στην αδέσμευτη και φυσική του κατάσταση και επομένως μια τεχνική παρεμβολή όπως το πείραμα θα συνιστούσε τροχοπέδη στην ανακάλυψη αυτή. Εκτός αυτού όμως, αντικειμενικά οι μηχανικές εφευρέσεις την περίοδο του Αριστοτέλη δεν επέτρεπαν ούτως ή άλλως την διεξαγωγή προχωρημένων πειραμάτων, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επιστημονική αλήθεια.
Βασική φιλοσοφία του Αριστοτέλη ήταν η τελεολογία. Πίστευε δηλαδή ότι όλα τα πράγματα στην φύση γίνονται για να επιτελέσουν κάποιον σκοπό και πως το τέλος είναι αυτό που εξηγεί την ύλη και όχι το αντίστροφο. Συνεπώς πως αυτός ο σκοπός θα μπορούσε να αποκαλυφθεί μέσω χρήσης τεχνικών συνθηκών από τον άνθρωπο; Κάτι τέτοιο στην αντίληψη του φιλοσόφου θα οδηγούσε σε λάθος συμπεράσματα.
Ο φιλόσοφος επίσης ήταν πεπεισμένος ότι η εμπειρία εκδηλώνει από μόνη της ολόκληρη της πραγματικότητα και την αλήθεια της φύσης και χρειαζόταν απλά η χρήση της λογικής για την αληθή σύλληψη της δομής των όντων. Βασικός σκοπός της αριστοτελικής επιστήμης δεν είναι η διατύπωση γενικών νόμων για τα φαινόμενα ή θεωριών οργάνωσης της εμπειρίας που να επιτρέπουν την τεχνική παρέμβαση στην φύση, καθώς επιστήμη και τεχνολογία είναι ασύμβατα στην θεώρησή της. Σκοπός της είναι η όσο το δυνατόν βαθύτερη διείσδυση στην δομή όλων των όντων του κόσμου.
Η κριτική για την απουσία πειράματος στον Αριστοτέλη είναι μερικώς δίκαιη, καθώς ο φιλόσοφος βασίστηκε μόνο στην εμπειρία και στην παρατήρηση, ενώ θα μπορούσε να διεξαγάγει απλούς πειραματισμούς για να εδραιώσει κάποιες από τις θέσεις του. Ωστόσο πρέπει να ληφθεί υπόψιν πως στην φυσική του φιλοσοφία κάθε τεχνητή παρέμβαση θα απομάκρυνε την κατάκτηση της αλήθειας και την εξήγηση του τέλους των φυσικών διαδικασιών.